'Streng-religieuze moslims verwoesten historisch Mekka'

De Saudische religieuze autoriteiten knijpen een oogje dicht. Hun interpretatie van de islam leidt ertoe dat zij heiligdommen beschouwen als een bron van afgoderij.

,,Wij zijn getuige van de laatste dagen van Mekka en Medina'', citeerde de Britse krant The Independent zaterdag de Saudische architect Sami Angawi, een deskundige op het gebied van de islamitische architectuur die zijn leven wijdt aan het behoud van de twee heiligste steden van de islam: Mekka en Medina.

Volgens hem zijn er nog maar twintig gebouwen over die dateren uit de tijd dat de profeet Mohammed leefde, veertien eeuwen geleden. Die kunnen volgens hem zomaar binnen een paar uur verleden tijd zijn.

Mekka is de meestbezochte pelgrimsplaats in de wereld. Het herbergt de beroemde Grote Moskee en het ontvangt samen met de nabijgelegen stad Medina (waar de profeet Mohammed begraven ligt) ieder jaar ongeveer vier miljoen pelgrims.

De drijvende kracht achter de verwoesting van de oude gebouwen en structuren is het Wahhabitisme, stelt dr. Angawi. Dit streng geloof van Saudi-Arabi� is ge�mporteerd door de al-Saud-stamhoofden toen die de regio in de jaren twintig van de vorige eeuw veroverden. Het motief voor de verwoestingen is hun vrees dat plaatsen van historisch en religieus belang aanleiding zouden kunnen geven tot afgoderij. In Saudi-Arabi� staat daarop de doodstraf. De Wahhabiten vinden dat echte moslims zich vooral moeten richten op de Grote Moskee.

De Wahhabiten hebben nu volgens Angawi de geboorteplaats van de profeet Mohammed in het vizier. Die ontkwam vijftig jaar geleden nog aan 'renovatie' toen de architect van een bibliotheek de koning wist over te halen de restanten van de geboorteplaats intact te laten onder het nieuwe gebouw. Maar nu hebben de autoriteiten toestemming gegeven voor het moderniseren van de bibliotheek. De plannen daarvoor houden in dat de bestaande fundamenten en de overblijfselen van de geboorteplaats onder beton gaan verdwijnen.

Angawi staat niet alleen met zijn zorgen. Ali al-Ahmed van het Gulf Institute in Washington, een onafhankelijke instelling die zich bezighoudt met het verzamelen van informatie, zei tegen The Independent: ,,De verwoesting van de islamitische historische monumenten is de omvangrijkste uit de geschiedenis en is erger dan ontheiliging van de Koran.''

De meeste gebouwen hebben hetzelfde lot ondergaan als het huis van Ali-Oraid, de kleinzoon van de profeet Mohammed, dat Angawi ontdekte en opgroef. Na de ontdekking gaf de vorige week overleden koning Fahd opdracht het te slopen voor het een pelgrimsoord zou worden. Daarom hebben Angawi en zijn medestanders een aantal plaatsen in de heilige steden die mogelijk dateren uit de tijd van Abraham geheimgehouden, vertelde hij aan de krant.

Projectontwikkelaats hebben de door de sloop van de gebouwen ontstane lege plekken volgebouwd met kantoortorens en flats. Er moeten vlak bij de Grote Moskee nog hogere gebouwen komen voor hotels, appartementen, winkels en restaurants. Daarbij zal de moskee volgens Angawi in het niet verdwijnen. Maar de projectontwikkelaars zeggen dat er meer behoefte is aan hotels en appartementen omdat het aantal pelgrims tot misschien wel twintig miljoen gaat stijgen omdat de Saudische autoriteiten soepeler toelatingsnormen hanteren. ,,Dienstverlening voor de pelgrims is helemaal niet het doel. Als zij zich zulke zorgen maakten om de pelgrims, hadden ze wel een spoorlijn aangelegd tussen Mekka en Djedda en tussen Mekka en Medina. Ze slopen alle monumenten die niet Saudi-Wahhabitisch zijn en zij gebruiken de A-lokaties om geld te verdienen'', oordeelt Angawi. ,,Mekka moet een weerspiegeling zijn van de multiculturele moslimwereld, geen betonnen parkeerplaats.''

The Independent herinnert eraan dat plannen voor hoogbouw in Jeruzalem steeds tot wereldwijde protesten hebben geleid. ,,Maar de ijverige bulldozers van Mekka leiden nauwelijks tot een zuchtje van protest.''