BismiAllahi Rahmani Rahiem,
Assalaamoe alaikoem wa Rahmatulaahie wa Barrakatuh.
 
((O jullie die geloven als er een een Faasiq (zondaar, en dus onbetrouwbaar) naar jullie komt met een berichtgeving, ga zijn berichtgeving dan na! Zodat jullie geen volk uit onwetendheid treffen met een catastrofe, waarna jullie spijt zouden krijgen van wat jullie hebben gedaan)) [Al-Hoedjoeraat: 6]
 
 
Willem van Oranje toch geen moslim

'Willem van Oranje was bekeerde moslim', berichtte de satirische website Speld.nl vorige week. Gevolg: serieuze reacties op internetfora en verontruste telefoontjes bij het bureau van de pedel.

DOOR ARJEN VAN VEELEN De vader des vaderlands zou zich twee jaar voor zijn dood bekeerd hebben, uit strategische overwegingen. Volgens het nepbericht zou de historicus Tjalling Wenselaar vandaag, twee oktober, op die bevinding promoveren aan de Leidse universiteit.

Apekool, maar toch namen genoeg mensen het bericht au s�rieux. De Nederlandse Moslim Omroep, het Nieuw Republikeins Genootschap, het Studiepunt Letteren bijvoorbeeld: zij wilden van het bureau van de pedel weten hoe het zat met die Tjalling Wenselaar; hij stond immers niet vermeld op de promotielijsten die het bureau elke maand publiceert.

Dat de site het publiek iets op de mouw probeert te spelden, is met ��n blik op de site duidelijk. De Oranje-scoop stond tussen keiharde nieuwsberichten als: 'Osama w�l bij opening Olympische Spelen', 'SGP bepleit platte aarde', 'Allochtoonloze zondag volgens Wilders doorslaand succes'. De Speld is een satirisch webmagazine, gerund door Amsterdamse studenten, naar voorbeeld van de Amerikaanse kolderblog The Onion.

Dat het nieuws toch serieus werd genomen, komt waarschijnlijk doordat ook op veel andere plekken terecht kwam, zonder die satirische context. Veel internetfora kopieerden het bericht klakkeloos. Zie bijvoorbeeld de serieuze reacties op de fora Maroc.nl, Marokko.nl en Ontdekislam.nl.

Maar ook uit het bericht zelf blijkt dat het om een grap gaat. 'Yusuf Ibrahim van Oranje Nassau, zo zou hij eigenlijk in de geschiedenisboeken terecht moeten komen', citeert de Speld de fictieve promovendus. Als bron verwijst die onder meer naar 'Noord-Afrikaanse perkamentvellen'.

Afshin Ellian zou vragen komen stellen
Dat zijn zoon Maurits geen moslim werd, kwam door zijn liefde voor 'wyn ende swynevleesch'. Het bericht eindigt met de opmerking dat Arabist Hans Jansen en rechtsgeleerde Afshin Ellian naar de promotie zouden gaan om kritische vragen te stellen.

De secretaris van het Nieuw Republikeins Genootschap, die in 'de pers' vernomen had van Willems' bekering, schreef professor Jansen zelfs aan: 'contact gezocht met Tjalling Wenselaar'. Toen de arabist zei van niks te weten, besefte de secretaris pas: 'Mogelijk een rare grap'.

De auteur van het bericht is Steven van der Jagt, oud-student psychologie van de Universiteit Utrecht. Hij schrijft sinds mei onder zijn eigen naam voor De Speld. 'Ik wilde met humor schrijven over de spanning tussen moslims en niet-moslims, op zo'n manier dat er van beide kanten om gelachen kon worden. En dat is gelukt; Marokkaanse collega's van mij vonden het een mooie grap.'

'In mijn stukjes voor De Speld wil ik altijd twee totaal ogenschijnlijk onverenigbare werelden bij elkaar brengen. Eerder schreef ik bijvoorbeeld dat weblog Geenstijl en het Reformatorisch Dagblad zouden gaan samenwerken.'

Trapten veel mensen er in? 'Het nieuws werd door zowel islamitische als rechts-extremistische forums overgenomen. Daar lees je reacties als "Allah akbar, zie je wel"'. Het verbaast Van der Jagt nauwelijks. Eerder schreef de site dat SGP satire wilde verbieden omdat na uitvoerige studie van Bas van der Vlies was gebleken dat satire een vorm van liegen is en liegen niet mag van de tien geboden. 'Daar ging men massaal serieus op in.'. Zijn motief: 'Ik wil een spiegel voorhouden: geloof niet alles wat je ziet meteen. Zeker als het nieuws niet komt van een officieel nieuwskanaal zoals het ANP.'

Van der Jagt koos Leiden uit omdat hij wist dat die universiteit iets met het Oranjehuis had. Om het geloofwaardig te maken suggereerde hij dat de Oranjes en de Moren in de Katholieke Spanjaarden een gezamenlijke vijand hadden. Zo gek is die gedachte niet: 'Er bleken in die tijd ook daadwerkelijk goede contacten met de Turken te zijn.'

De NOS belde woensdagmiddag naar de redactie van Mare om te horen wie toch die grappenmaker was.