Moslims die wel eten tijdens de ramadan zijn de zwarte schapen van de gemeenschap

Ze worden vaak gezien als zwarte schapen van hun gemeenschap en door wildvreemden aangevallen op hun onislamitische gedrag: Nederlandse Turken, Marokkanen, Palestijnen, Afghanen die niet vasten tijdens de ramadan. Daarom gaan ze veelal ondergronds.

Er zijn er ook die de zware sociale druk trotseren, die genoeg hebben van de heimelijkheid. Ramadan-eters komen voorzichtig uit de kast. Ze willen niet langer hun lunch nuttigen op het toilet of uitwijken naar snackbars en terrasjes in de 'blanke' buurten van hun stad.

Een grote meerderheid van de moslimgemeenschappen in Nederland vast de komende weken. Ook nu de ramadan in de zomer valt en het vasten extra zwaar is doordat het lang licht blijft en het in vakantieoorden als Marokko en Turkije broeierig warm is. Vooral overdag niet mogen drinken is, zoals een overtuigde vaster het uitdrukt, 'een spirituele helletocht'. Velen keren dit jaar vervroegd van vakantie terug naar het regenachtige Nederland, of blijven sowieso thuis.

De groep ramadan-eters is klein, maar allesbehalve homogeen. Sommigen kiezen er bewust voor in het openbaar te eten. Anderen geven toe aan de sociale druk om te vasten, maar eten stiekem. Dan zijn er de loyalisten, die uit respect voor de vasters hun maaltijden discreet nuttigen, en de zwakken - zoals zieken of zwangeren - die weliswaar officieel zijn vrijgesteld maar van wie sommigen toch ondergronds gaan.

Bewuste ramadan-eters wijzen op hun individuele verantwoordelijkheid, op hun recht van vrije keuze. 'Ik ga niet meer in discussie als ik word aangesproken op eten tijdens ramadan', zegt Ossama Abu Amar (34), een Palestijnse Nederlander die uit een traditioneel moslimgezin komt. 'Het is iets tussen mij en Hem. Ga niet op de stoel van God zitten, zeg ik dan.'

Vasters voelen zich moreel verheven boven de eters, denkt Zihni Ozdil (30), een Turkse Nederlander die tot zijn 18de 'formeel gelovig' was. Ozdil, docent aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, werd in de universiteitskantine aangevallen door een meisje met hoofddoek uit zijn projectteam. 'Zonder maar gedag te zeggen bitste ze: waarom eet jij? Omdat ik honger heb, zei ik in een cynische bui.' Daarna kreeg hij te horen dat hij, de afvallige, bang moest zijn voor zijn lot in het hiernamaals.

'Je moet sterk in je schoenen staan om de sociale druk te weerstaan', reageert Mohamed Chacha (55), een Riffijn die op zijn 13de van zijn geloof viel. In de jaren zeventig kwam hij naar Nederland. 'Ik was een hippie, bezig met muziek, theater en filosofie. Moslims vasten onder meer om mee te voelen met hongerige armen. Waarom moeten de armen dan meevasten? Een goed gesprek daarover voeren, is praktisch onmogelijk.'

^{Lees het volledige verhaal vandaag in de Volkskrant}

• http://twitter.com/volkskrant - Volg de Volkskrant op Twitter
• http://facebook.com/volkskrant - Word vriend van de Volkskrant op Facebook